گاهی وقت‌ها، وحشت ما از خط قرمز‌های شرعی و عرفی آنقدر زیاد است که نه‌تنها ترجیح می‌دهیم هرگز به حوالی آنها نزدیک نشویم؛ بلکه حتی محافظه‌کاری را به حدی می‌رسانیم که از شرع و عرف هم پیشی می‌گیریم و سختگیرانه‌تر از آنها عمل  می‌کنیم.

یکی از این خط قرمزها، مسائل جنسی و آموزش آنها به کودکان است که در صورت بی‌توجهی والدین، ممکن است آنها و فرزندانشان را در آینده با مشکلات جدی مواجه کند.

چه وقت؟

دکتر رسول روشن، روان‌شناس کلینیک خانواده و سلامت جنسی در گفتگو با خبرنگار‌جام‌جم تاکید می‌کند: غریزه جنسی به عنوان یکی از غرایز طبیعی بشر نیاز به تربیت شدن و پرورش دارد و قابل چشم‌پوشی نیست.

به گفته روان‌شناسان، بهترین زمان برای توضیح درباره مسائل جنسی زمانی است که کودکان اولین سوال‌های خویش را در این باره مطرح می‌کنند، با این حال بهتر است این پاسخ‌ها در قالبی غیرمستقیم و کمتر با پرداختن به همه جزییات مطرح شوند.

عضو هیات علمی دانشگاه شاهد، زمان آغاز آموزش‌های جنسی به کودکان را مربوط به سنی خاص نمی‌داند و معتقد است: تنها تفاوت این نیاز با نیاز‌های دیگر، شیوه متفاوت آموزش آن است.

وی درباره شیوه متفاوت آموزش مسائل جنسی به کودکان توضیح می‌دهد: اولین قدم برای آشنا کردن کودکان با مسائل جنسی، آموزش چگونگی برقراری ارتباط عاطفی به آنهاست.

رابطه عاطفی مطلوب و کافی با مادر، آموزش دوست داشتن و دوست داشته شدن و بخصوص یاد‌دادن نحوه صحیح ابراز عواطف به کودکان، همگی بخشی از آموزش‌هایی هستند که می‌تواند کودکان را برای مواجهه با مسائل جنسی در آینده آماده کند. درمانگر کلینیک سلامت جنسی و خانواده، با تاکید بر غیرمستقیم بودن آموزش‌ها به کودکان در این حوزه مثال می‌زند: از حدود 6 سالگی که کودکان به تفاوت‌های جنسی خود با همسالان پی می‌برند، می‌توان برای پاسخگویی به کنجکاوی‌های آنان از روایت داستان‌هایی با اشاره به مضمون هویت جنسی استفاده کرد.

حیطه سنی 6 تا 12 سال، زمانی است که به گفته این روانشناس، کودک در آن، دوران نهفتگی جنسی را طی می‌کند و والدین می‌توانند از این فرصت برای آموزش ارزش‌های اجتماعی و مسائل اخلاقی بین دو جنس مخالف استفاده کنند.

به گفته این عضو هیات علمی دانشگاه شاهد، کودکانی نیز وجود دارند که زودتر از موعد مقرر، کنجکاوی‌های جنسی را آغاز می‌کنند که در این صورت والدین باید درباره آنان با روانشناس مشورت کنند تا با روش‌هایی از قبیل بازی‌درمانی و.... از ایجاد پیامد‌هایی منفی در آینده جلوگیری کنند.

چرا باید بدانند؟

روشن با اشاره به این که در کشورمان آگاه‌سازی کودکان نسبت به هویت جنسی بسیار محدود است و کودکان تنها در قالب جشن‌های شرعی مانند جشن تکلیف و... تا حدی با این مقوله آشنا می‌شوند، می‌گوید: ناآگاهی در زمینه مسائل جنسی و نفی مطلق آن، کودکان را کنجکاوتر می‌کند و ممکن است آنان را به برقراری رابطه زودهنگام با جنس مخالف تحریک کند.

از سوی دیگر ناآگاهی کودکان در این زمینه گاه به سوءاستفاده جنسی بزرگسالان از آنان منجر می‌شود و در مواردی آنان را به سوی دوگانگی جنسی در بلوغ سوق می‌دهد.

اما مهمترین نکته‌ای که درمانگر کلینیک سلامت جنسی و خانواده را به تاکید بر آموزش‌های حساب شده جنسی به کودکان وامی‌دارد، رضایت آنان از زندگی زناشویی‌ در بزرگسالی است.

روشن این باور را با یک سوال مطرح می‌کند و می‌پرسد: «چطور فرزندانمان را از دانستن درباره یکی از غرایز طبیعی بشر محروم می‌کنیم و آن را امری ممنوع و قبیح جلوه می‌دهیم؛ اما در بزرگسالی از آنان انتظار داریم پس از ازدواج، روابط زناشویی موفق داشته باشند؟»